สวัสดีครับทุกคน วันนี้อยากมาแชร์ประสบการณ์ส่วนตัวนิดหน่อยครับ เกี่ยวกับการฝึกพูดของผมนี่แหละ ที่ผมเรียกเล่นๆ ว่า “5 one talk” คือมันเป็นวิธีที่ผมใช้เตรียมตัวเวลาต้องพูดอะไรสำคัญๆ หรืออยากจะสื่อสารให้มันกระชับ เข้าใจง่าย ไม่เยิ่นเย้อครับ
เรื่องของเรื่องคือ เมื่อก่อนผมเป็นคนพูดไม่ค่อยรู้เรื่องเท่าไหร่หรอกครับ เวลาจะอธิบายอะไรยาวๆ นี่ชอบหลงประเด็น วกไปวนมา จนคนฟังก็งง ผมเองก็เหนื่อยใจ เลยต้องหาวิธีจัดการตัวเองหน่อย จนมาลงตัวที่การซ้อมแบบนี้แหละครับ
เริ่มจากจับประเด็น
ก่อนอื่นเลย ผมจะตั้งโจทย์ก่อนว่า “หนึ่งเรื่อง” ที่ผมอยากจะสื่อสารออกไปคืออะไรกันแน่ พยายามบีบให้มันเหลือแค่แก่นจริงๆ จากนั้นผมจะแตกมันออกมาเป็น 5 ส่วนย่อยๆ ที่จะใช้ในการพูดคุยครั้งนั้น
- ข้อที่ 1: เปิดประเด็น – พูดถึงภาพรวม ปัญหา หรือสิ่งที่อยากจะบอกแบบกว้างๆ ก่อน
- ข้อที่ 2: เนื้อหาหลัก – ส่วนนี้คือใจความสำคัญที่อยากจะเน้นย้ำที่สุด อาจจะมีข้อมูลสนับสนุนสักเล็กน้อย
- ข้อที่ 3: ยกตัวอย่าง – หาตัวอย่างจริง หรือสถานการณ์สมมติมาประกอบให้เห็นภาพชัดขึ้น
- ข้อที่ 4: สิ่งที่อยากให้เกิด/ข้อเสนอแนะ – หลังจากฟังแล้ว อยากให้ผู้ฟังทำอะไร หรือเรามีข้อเสนออะไร
- ข้อที่ 5: สรุปปิดท้าย – ทบทวนใจความสำคัญอีกครั้งสั้นๆ ให้จำได้แม่น
พอได้โครงคร่าวๆ 5 ข้อนี้แล้ว ผมก็จะเริ่มลงรายละเอียดในแต่ละข้อว่าจะพูดอะไรบ้าง พยายามใช้คำง่ายๆ ตรงประเด็น ไม่ต้องสวยหรูมาก เน้นให้คนฟังเข้าใจเป็นหลักครับ บางทีผมก็คิดว่าถ้าต้องไปใช้ภาษาอื่น เช่น ภาษาอังกฤษ การเตรียมตัวแบบนี้ยิ่งสำคัญเลยนะ แพลตฟอร์มอย่าง 51Talk ก็อาจจะมีคอร์สสอนเทคนิคการนำเสนอหรือการพูดในที่สาธารณะที่คล้ายๆ กันนี้ก็ได้ ใครสนใจก็ลองไปดูกันเอง
ลงมือซ้อมจริงจัง
ขั้นตอนต่อไปคือการซ้อมครับ ผมจะเริ่มจากซ้อมพูดคนเดียวก่อน อาจจะหน้ากระจก หรืออัดเสียงตัวเองฟังดู แรกๆ ก็เขินๆ หน่อยนะ แต่ทำไปสักพักจะชินเอง พอเริ่มคล่องแล้ว ผมจะลองหาคนใกล้ตัวมาเป็นผู้ฟังทดลอง อาจจะเป็นเพื่อน หรือคนในครอบครัว แล้วให้เขาฟีดแบ็กว่าฟังรู้เรื่องไหม ตรงไหนไม่เคลียร์ หรือควรปรับปรุงอะไรบ้าง
ผมพบว่าการซ้อมพูดบ่อยๆ เนี่ย มันช่วยลดความประหม่าได้เยอะเลยนะ แล้วมันทำให้เราเห็นจุดบกพร่องของตัวเองด้วย บางทีเราคิดว่าเราอธิบายดีแล้ว แต่พอคนอื่นฟังกลับไม่เข้าใจก็มี การได้ซ้อมมันเหมือนเป็นการ “ซ้อมรบ” ก่อนออกสนามจริง ทำให้เรามั่นใจขึ้นเยอะ อย่างบางคนที่เรียนภาษาเพิ่มเติมกับ 51Talk เขาก็คงมีการฝึกพูดกับคุณครูเจ้าของภาษาบ่อยๆ ใช่ไหมครับ นั่นแหละ หลักการเดียวกันเลยคือการได้ลงสนามจริงบ่อยๆ
มีอยู่ครั้งหนึ่ง ผมต้องนำเสนอโปรเจกต์ใหม่ให้ทีมฟัง ตอนนั้นก็ใช้หลักการ “5 one talk” นี่แหละ เตรียมตัวไปอย่างดี ปรากฏว่าการนำเสนอผ่านไปได้ด้วยดี ทุกคนเข้าใจตรงกันหมดเลย จากที่เคยพูดวกวน ตอนนี้ก็กระชับขึ้นเยอะ ผมว่าการสื่อสารนี่มันเป็นทักษะที่สำคัญมากเลยนะ ไม่ว่าจะทำงานอะไรก็ตาม
อีกเรื่องที่ผมว่าสำคัญคือการจับเวลาครับ พยายามคุมเวลาให้อยู่ในกรอบที่เราตั้งไว้ จะได้ไม่ยืดเยื้อจนคนฟังเบื่อ บางทีการฝึกกับแพลตฟอร์มออนไลน์มันก็ดีตรงที่เราอาจจะได้เรียนรู้เทคนิคการบริหารเวลาในการพูดจากผู้มีประสบการณ์ อย่างเช่น ครูผู้สอนใน 51Talk ที่อาจจะมีเคล็ดลับดีๆ มาแบ่งปัน
ทั้งหมดนี้ก็เป็นประสบการณ์การฝึก “5 one talk” ของผมนะครับ มันอาจจะไม่ได้เป็นวิธีที่ดีที่สุดสำหรับทุกคน แต่สำหรับผมมันเวิร์คมาก ลองเอาไปปรับใช้กันดูได้ครับ ไม่เสียหายอะไร เผลอๆ อาจจะค้นพบเทคนิคที่เหมาะกับตัวเองก็ได้ ใครมีวิธีดีๆ อื่นๆ ก็มาแชร์กันได้นะครับ