การเห็นคุณค่าในตนเองเป็นรากฐานสำคัญของสุขภาพจิตที่ดีและชีวิตที่มีความสุข เกมและกิจกรรมที่ออกแบบมาอย่างเหมาะสมสามารถเป็นเครื่องมือที่สนุกสนานและมีประสิทธิภาพในการช่วยให้บุคคลตระหนักรู้และเสริมสร้างความรู้สึกเห็นคุณค่าในตนเองได้
เกม “คลังสมบัติในตัวฉัน”
เกมนี้มุ่งเน้นให้ผู้เล่นได้สำรวจและยอมรับจุดแข็งหรือข้อดีของตนเอง
- วิธีเล่น: ให้ผู้เข้าร่วมแต่ละคนเขียนคุณสมบัติที่ดี ความสามารถ หรือสิ่งที่ตนเองภาคภูมิใจ (อย่างน้อย 3-5 ข้อ) ลงในกระดาษเล็กๆ โดยไม่จำเป็นต้องระบุชื่อ จากนั้นรวบรวมกระดาษทั้งหมด สุ่มหยิบขึ้นมาอ่านทีละใบให้ทุกคนในกลุ่มฟัง ผู้ที่เหลืออาจช่วยกันทบทวนหรือแสดงความชื่นชมต่อคุณสมบัตินั้นๆ
- สิ่งที่ได้: ช่วยให้มองเห็นและยอมรับข้อดีของตนเองผ่านการเขียนและการรับฟังจากผู้อื่น ลดการเปรียบเทียบเชิงลบ และสร้างบรรยากาศที่สนับสนุนกัน
เกม “บันทึกความสำเร็จรายวัน”
เกมนี้ช่วยให้ผู้เล่นสังเกตเห็นและชื่นชมความสำเร็จเล็กๆ น้อยๆ ที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน ซึ่งมักถูกมองข้ามไป
- วิธีเล่น: ให้ผู้เข้าร่วมแต่ละคนมีสมุดบันทึกเล็กๆ หรือกระดาษสำหรับจด “ความสำเร็จเล็กๆ” ของตนเองในแต่ละวันหรือแต่ละสัปดาห์ เช่น “วันนี้ฉันตื่นนอนตรงเวลา” “ฉันทำงานที่ได้รับมอบหมายเสร็จสิ้น” “ฉันได้ช่วยเหลือผู้อื่น” เมื่อครบกำหนดเวลา อาจมีการแบ่งปันความสำเร็จเหล่านั้นในกลุ่ม (หากสมัครใจ)
- สิ่งที่ได้: สร้างความรู้สึกถึงความสามารถ (competence) ของตนเอง เพิ่มความตระหนักรู้ในความพยายามและความก้าวหน้า แม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อยก็ตาม
เกม “กระจกสะท้อนคำชม”
เกมนี้เปิดโอกาสให้ผู้เล่นได้รับคำชมเชยและมุมมองเชิงบวกจากผู้อื่นโดยตรง
- วิธีเล่น: ให้ผู้เข้าร่วมแต่ละคนมีกระดาษเปล่าติดไว้ที่ด้านหลังของตนเอง จากนั้นให้ผู้เข้าร่วมคนอื่นๆ เดินไปรอบๆ และเขียนคำชมเชย ข้อความให้กำลังใจ หรือสิ่งที่ชื่นชมเกี่ยวกับบุคคลนั้นๆ ลงบนกระดาษที่หลังของพวกเขา เมื่อทุกคนเขียนเสร็จ ให้แต่ละคนนำกระดาษของตนเองมาอ่าน
- สิ่งที่ได้: ช่วยให้รับรู้ว่าตนเองเป็นที่รัก มีคุณค่า และได้รับการยอมรับในสายตาผู้อื่น สร้างความรู้สึกเชื่อมโยงและเสริมสร้างความสัมพันธ์เชิงบวก
เกม “ต้นไม้แห่งความหวังและเป้าหมาย”
เกมนี้ช่วยให้ผู้เล่นมองเห็นอนาคตในแง่บวก ตั้งเป้าหมาย และตระหนักถึงศักยภาพในการเติบโตของตนเอง
- วิธีเล่น: เตรียมกระดาษแผ่นใหญ่แล้ววาดรูปต้นไม้ที่ยังไม่มีใบ หรือใช้กิ่งไม้จริงปักในกระถาง จากนั้นให้ผู้เข้าร่วมแต่ละคนเขียนความหวัง เป้าหมายที่อยากทำให้สำเร็จ หรือสิ่งที่อยากพัฒนาในตนเองลงบนกระดาษรูปใบไม้ แล้วนำไปติดบน “ต้นไม้” นั้น
- สิ่งที่ได้: กระตุ้นการมองไปข้างหน้าด้วยทัศนคติเชิงบวก สร้างแรงจูงใจจากภายใน และเห็นคุณค่าในศักยภาพการเติบโตของตนเองผ่านการตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน
ข้อควรจำ: สิ่งสำคัญในการทำกิจกรรมเหล่านี้คือการสร้างบรรยากาศที่ปลอดภัย ไว้วางใจ และไม่ตัดสินกัน เพื่อให้ทุกคนรู้สึกสบายใจที่จะเปิดเผยและเป็นตัวของตัวเองอย่างแท้จริง การเน้นกระบวนการและการมีส่วนร่วมมากกว่าผลลัพธ์ที่สมบูรณ์แบบจะช่วยให้เกมเหล่านี้ส่งผลดีต่อการเห็นคุณค่าในตนเองได้อย่างเต็มที่
